چطور لینوکس یاد بگیرم؟

اگر قصد داری بدونی چطور لینوکس یاد بگیرم؟ اولین قدم اینه که بدونی چرا باید به لینوکس روی بیاری و چطور این کار رو شروع کنی. شاید خیلی‌ها بپرسن چرا لینوکس؟ چه لزومی داره سیستم‌عامل ویندوز رو که بهش عادت داریم، رها کنیم و به سراغ لینوکس بریم؟ خب، درست که ویندوز یه سیستم‌عامل معروف و پرکاربرد هست، اما لینوکس ویژگی‌های خاص خودش رو داره که باعث می‌شه خیلی از افراد حرفه‌ای توی زمینه‌های مختلف به سراغش برن.

چرا لینوکس؟ چرا ویندوز نه؟

بیشتر افرادی که لینوکس رو انتخاب می‌کنن، هدف‌هایی مثل آزادی بیشتر در مدیریت سیستم‌عامل، امنیت بالاتر و کنترل کامل‌تر روی سیستم رو دارن. برای برنامه‌نویسان، مخصوصاً اونایی که به دنیای برنامه‌نویسی سیستم یا سرور علاقه دارن، لینوکس به عنوان یه ابزار قدرتمند و انعطاف‌پذیر شناخته می‌شه. لینوکس خیلی امن‌تر از ویندوزه و معمولاً کمتر با ویروس‌ها و بدافزارها درگیر می‌شه.

آموزش برنامه نویسی پایتون

آموزش پایتـون : دوره‌ی آموزش پایتون بهترین انتخاب برای دانشجویان مبتدی در برنامه‌نویسی است، زیرا پای...

مشاهده دوره

برای کسانی که به امنیت سایبری علاقه‌مند هستن، سیستم‌عامل‌هایی مثل کالی لینوکس برای تست‌های نفوذ یا کالی لینوکس روی فلش به راحتی قابل استفاده هستن. همچنین اگه به کارهای مرتبط با شبکه و سرور مشغولی، لینوکس به شما ابزارهایی می‌ده که در ویندوز پیدا نمی‌کنید.

چطور لینوکس یاد بگیرم؟

برای شروع یادگیری لینوکس، اولین سوالی که پیش میاد اینه که کدوم توزیع لینوکس رو انتخاب کنم؟ لینوکس چندین نسخه و توزیع مختلف داره و هر کدومشون ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارن. برای افراد مبتدی، اوبونتو و لینوکس مینت دو گزینه بسیار خوب هستن.

اوبونتو
اوبونتو یک توزیع لینوکس محبوبه که کار باهاش خیلی ساده‌ست و به دلیل اینکه به صورت گسترده توسط کاربران استفاده می‌شه، پشتیبانی و منابع آموزشی زیادی هم داره. نصب و استفاده از اوبونتو برای کسی که تازه می‌خواد لینوکس رو یاد بگیره، خیلی راحت خواهد بود.

لینوکس مینت
لینوکس مینت خیلی شبیه به اوبونتو است ولی با محیط کاربری بهینه‌شده که بیشتر شبیه به ویندوزه. این ویژگی باعث می‌شه که اگه قبلاً با ویندوز کار کردی، استفاده از لینوکس مینت برات راحت‌تر باشه.

کالی لینوکس
اگر به امنیت و تست نفوذ علاقه داری، کالی لینوکس یکی از بهترین انتخاب‌هاست. کالی مخصوصاً برای افرادی طراحی شده که می‌خوان به بررسی آسیب‌پذیری‌های سیستم‌ها و شبکه‌ها بپردازن.

آرچ لینوکس
آرچ لینوکس یکی از پیچیده‌ترین توزیع‌هاست که مخصوص افراد حرفه‌ای طراحی شده. آرچ به شما این امکان رو می‌ده که سیستم‌عاملتون رو دقیقاً همونطور که می‌خواید از پایه بسازید. این برای کسی که می‌خواد دانش بیشتری در مورد نحوه عملکرد سیستم‌عامل‌ها به دست بیاره، ایده‌آله.

نصب لینوکس چطوره؟

حالا که توزیعت رو انتخاب کردی، وقتشه که لینوکس رو نصب کنی. بهترین و امن‌ترین روش، نصب لینوکس به صورت دوال بوت کنار ویندوزه. یعنی وقتی سیستم‌ت روشن می‌شه، خودت انتخاب می‌کنی که بری سراغ ویندوز یا لینوکس. اینجوری اگه هنوز به لینوکس عادت نکردی، می‌تونی هر وقت لازم شد برگردی به ویندوز.

برای نصب لینوکس کافیه فایل ISO توزیع مورد نظرت رو از سایت رسمی دانلود کنی، با یه نرم‌افزار مثل Rufus اون رو روی فلش بوتیبل کنی و بعد سیستم‌ت رو با فلش بالا بیاری و مراحل نصب رو انجام بدی.

آموزش نصب کالی لینوکس روی ویرچوال باکس: آموزش نصب Kali linux روی VirtualBox

آموزش نصب کالی لینوکس روی VMware: آموزش نصب Kali linux روی VMware

آموزش نصب کالی لینوکس روی فلش: آموزش نصب کالی لینوکس روی USB

آموزش نصب آرچ لینوکس: آموزش نصب Arch Linux 2024

چطور به لینوکس عادت کنم؟

یکی از مشکلاتی که خیلی‌ها دارن اینه که بعد از نصب لینوکس، هنوز احساس راحتی نمی‌کنن و زود برمی‌گردن به ویندوز. دلیلش اینه که عادت کردن به لینوکس زمان می‌بره. بهترین راهش اینه که سعی کنی تا جایی که می‌تونی کارای روزمره‌ت رو توی لینوکس انجام بدی. مثلاً اگه اهل وب‌گردی هستی، مرورگر کروم یا فایرفاکس توی لینوکس هم به همون خوبی کار می‌کنن. می‌تونی فیلم ببینی، موسیقی گوش بدی، حتی کارای اداری‌ت رو با مجموعه نرم‌افزاری LibreOffice انجام بدی که کاملاً رایگانه و جایگزین خوبی برای آفیس مایکروسافته.

دستورات ترمینال لینوکس

خیلی‌ها از ترمینال لینوکس می‌ترسن چون پر از کد و دستوره. ولی وقتی باهاش کار کنی، می‌بینی که خیلی راحت و حتی سرگرم‌کننده‌ست. با دستورات ساده‌ای مثل ls می‌تونی فایل‌ها و پوشه‌هات رو ببینی. با cd بری توی یه پوشه دیگه. با cp فایل‌ها رو کپی کنی و با mv جابه‌جاشون کنی. حتی با دستور rm می‌تونی فایل‌هایی که نمی‌خوای رو پاک کنی.

اگه دستورات بیشتری می‌خوای یاد بگیری، پیشنهاد می‌کنم هر روز چند تا دستور جدید تست کنی و باهاشون بازی کنی. حتی می‌تونی از ترمینال برای دانلود فایل‌ها، نصب برنامه‌ها و کلی کار دیگه استفاده کنی.

ویندوز منیجرها در لینوکس

تا اینجا در مورد یادگیری لینوکس صحبت کردیم و فهمیدیم که لینوکس یه دنیای کاملاً متفاوت با ویندوزه. یکی از اجزای جذاب لینوکس که خیلی از کاربران بهش توجه نمی‌کنن، ویندوز منیجرها هستن. این ابزارها به‌طور مستقیم با نحوه نمایش و مدیریت پنجره‌ها در دسکتاپ شما سروکار دارن. به عبارت ساده‌تر، ویندوز منیجر مشخص می‌کنه که پنجره‌ها چطور و کجا نمایش داده بشن و چطور بتونید باهاشون تعامل کنید. این ویژگی برای کسانی که می‌خوان محیط دسکتاپ خود رو کاملاً شخصی‌سازی کنن خیلی مهمه.

همونطور که گفتیم، لینوکس سیستم عاملیه که به شما آزادی زیادی می‌ده تا اون رو به دلخواه خودتون تنظیم کنید. ویندوز منیجر هم یکی از همون مواردیه که با انتخاب درستش می‌تونید تجربه کاربری فوق‌العاده‌ای داشته باشید. حالا می‌خوایم ببینیم این ویندوز منیجرها چی هستن و چه تأثیری توی توزیع‌های مختلف لینوکس دارن.

ویندوز منیجرهای معروف در لینوکس

وقتی به لینوکس وارد می‌شید، با انواع ویندوز منیجرهای مختلف روبه‌رو می‌شید. انتخاب ویندوز منیجر بستگی به این داره که شما چه نیازهایی دارید و چطور می‌خواهید با محیط دسکتاپ خود تعامل کنید. بعضی‌ها ترجیح می‌دن که محیط دسکتاپشون ساده و سبک باشه و بعضی‌ها دوست دارن که محیط‌شون با جلوه‌های ویژه و شخصی‌سازی‌های فراوان همراه باشه.

مثلاً، Openbox یکی از ویندوز منیجرهایی هست که بیشتر کاربران ازش برای سیستم‌های سبک و کم‌حجم استفاده می‌کنن. این ویندوز منیجر برای کسانی که می‌خوان فقط پنجره‌ها رو مدیریت کنن بدون اینکه خیلی وارد جزئیات بشن، عالیه. اگر اهل محیط‌های پیچیده‌تر هستید، i3 و Xmonad ممکنه براتون جذاب باشه. این‌ها ویندوز منیجرهایی هستن که به شما اجازه می‌دن پنجره‌ها رو به صورت کاشی‌وار مدیریت کنید و هیچ فضایی از صفحه هدر نمیره. اگه اهل چالش و شخصی‌سازی شدیدتر هستید، این ویندوز منیجرها می‌تونن تجربه متفاوتی رو براتون رقم بزنن.

اما چیزی که خیلی مهمه اینه که برای استفاده از این ویندوز منیجرها باید دقت کنید که به چه توزیعی از لینوکس دارید استفاده می‌کنید، چون هر توزیع ممکنه ویندوز منیجر خاص خودش رو داشته باشه.

ویندوز منیجرهای پیش‌فرض در لینوکس

حالا که فهمیدیم ویندوز منیجرها چی هستن، بیاید ببینیم در توزیع‌های معروف لینوکس از چه ویندوز منیجرهایی استفاده می‌شه. این توزیع‌ها با ویندوز منیجرهای متفاوت میان و شما می‌تونید بر اساس سلیقه خودتون، محیط دلخواهتون رو داشته باشید.

برای مثال، توزیع‌های محبوب مثل اوبونتو از ویندوز منیجر Mutter استفاده می‌کنن که بخشی از محیط دسکتاپ GNOME هست. این ویندوز منیجر محیطی شیک و با جلوه‌های بصری جذاب رو فراهم می‌کنه. از طرفی، توزیع‌هایی مثل لینوکس مینت از Muffin استفاده می‌کنن که مشابه Mutter است ولی امکانات اضافه‌تری داره و تجربه کاربری بهتری رو ارائه می‌ده.

اگر شما از توزیع‌هایی مثل کالی لینوکس استفاده می‌کنید، باید بدونید که این توزیع از ویندوز منیجر Xfwm در محیط دسکتاپ Xfce استفاده می‌کنه که بیشتر به درد سیستم‌های ضعیف می‌خوره. آرچ لینوکس هم که بیشتر برای کاربران حرفه‌ای طراحی شده، به شما این امکان رو می‌ده که خودتون ویندوز منیجر دلخواهتون رو انتخاب کنید.

بازی کردن روی لینوکس

اگه شما هم مثل خیلی از کاربران لینوکس علاقه به بازی کردن دارین، ممکنه یه مقدار با سوالات مختلفی مواجه بشید. شاید براتون سوال باشه که آیا میشه مثل ویندوز روی لینوکس بازی کرد یا نه؟ یا شاید بخواید بدونید که بهترین روش‌ها برای بازی کردن روی لینوکس چیه. توی این بخش می‌خوایم جواب این سوالات رو بدیم و بررسی کنیم که چطور می‌تونید بهترین تجربه بازی رو روی لینوکس داشته باشید.

بازی کردن روی لینوکس یکی از چالش‌هایی بود که در گذشته خیلی مطرح بود. توی سال‌های گذشته خیلی‌ها فکر می‌کردن که لینوکس برای بازی مناسب نیست و به همین دلیل، بیشتر بازی‌ها و نرم‌افزارهای گرافیکی روی ویندوز اجرا می‌شدن. ولی الان با گذشت زمان، لینوکس بهتر شده و ابزارهای مختلفی برای پشتیبانی از بازی‌ها وجود دارن که بازی کردن رو توی این سیستم عامل ممکن و حتی لذت‌بخش کرده.

ابزار برای بازی کردن روی لینوکس

یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که برای بازی کردن روی لینوکس وجود داره، پروژه Wine است. Wine به شما این امکان رو می‌ده که نرم‌افزارهای ویندوزی رو روی لینوکس اجرا کنید. به عبارت ساده‌تر، Wine به عنوان یک لایه سازگاری عمل می‌کنه و خیلی از بازی‌ها و نرم‌افزارهای ویندوزی رو بدون نیاز به نصب ویندوز به طور مستقیم روی لینوکس اجرا می‌کنه. البته این روش همیشه جواب نمی‌ده و ممکنه بعضی بازی‌ها با مشکل مواجه بشن.

علاوه بر Wine، پروژه‌های دیگه‌ای مثل Proton وجود دارن که توسط استیم (Steam) پشتیبانی می‌شن. Proton به شما این امکان رو می‌ده که بازی‌های استیم رو روی لینوکس اجرا کنید. این ابزار باعث شده که تعداد زیادی از بازی‌های مشهور و پرطرفدار برای لینوکس قابل دسترسی بشن. حالا با استفاده از Proton، شما می‌تونید بازی‌هایی مثل Rainbow Six Siege رو که قبلاً فقط روی ویندوز قابل اجرا بودن، روی لینوکس بازی کنید. البته برای این کار باید به برخی نکات توجه کنید و تنظیمات خاصی رو انجام بدید.

استیم (Steam) لینوکس

یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های بازی دیجیتال، یعنی استیم، از نسخه لینوکس پشتیبانی می‌کنه و یه انتخاب عالی برای گیمرهاست. استیم با پشتیبانی از Proton، امکان اجرای بسیاری از بازی‌ها رو روی لینوکس فراهم کرده. علاوه بر این، استیم خودش چندین بازی اختصاصی برای لینوکس داره که به صورت Native اجرا می‌شن و هیچ نیازی به Wine یا Proton ندارن. این بازی‌ها معمولاً عملکرد بهتری روی لینوکس دارن و برای گیمرهایی که به دنبال بازی‌های بومی برای لینوکس هستن، گزینه‌های خوبی رو ارائه می‌ده.

نصب بازی‌های مخصوص لینوکس

بعضی از بازی‌ها به طور بومی برای لینوکس ساخته شدن، یعنی بدون هیچ نیاز به ابزارهای اضافی می‌تونید اون‌ها رو روی لینوکس نصب کنید و اجرا کنید. این بازی‌ها معمولاً در استیم و پلتفرم‌های مشابه در دسترس هستن. بعضی از بازی‌های معروف مثل Counter-Strike: Global Offensive و Team Fortress 2 نسخه لینوکسی دارن که به راحتی نصب و اجرا می‌شن.

بهینه‌ نبودن بازی‌ها روی لینوکس

یکی از نکات مهمی که باید در نظر بگیرید اینه که بازی کردن روی لینوکس ممکنه به‌اندازه ویندوز بهینه نباشه، مخصوصاً اگه کارت گرافیک شما به‌خوبی با درایورهای لینوکس هماهنگ نباشه. بنابراین بهتره قبل از شروع به بازی کردن، مطمئن بشید که درایورهای گرافیکی شما به‌روز هستن و تنظیمات گرافیک بازی‌ها رو متناسب با سیستم خودتون تنظیم کنید.

یادگیری Bash Scripting

وقتی وارد دنیای لینوکس می‌شی، یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که باید یاد بگیری Bash Scripting هست. لینوکس به‌خاطر قدرت بالا و انعطاف‌پذیریش معروفه، اما یکی از دلایلی که خیلی از افراد بهش علاقه پیدا می‌کنن اینه که می‌تونن خیلی از کارهای روزمره‌شون رو با نوشتن اسکریپت‌های ساده انجام بدن. مثلاً ممکنه بخوای نصب یک سری نرم‌افزار رو انجام بدی، فایل‌ها رو به یه مسیر خاص منتقل کنی، یا حتی چندین دستور رو به صورت همزمان اجرا کنی. برای انجام این کارها به‌جای وارد کردن دستی هر دستور، می‌تونی یه اسکریپت ساده در Bash بنویسی که همون کارها رو برای تو انجام بده.

Bash Scripting به زبان ساده یعنی نوشتن دستوراتی که به صورت اتوماتیک در ترمینال اجرا می‌شن. این اسکریپت‌ها می‌تونن خیلی کارا رو برای شما سریع‌تر و راحت‌تر کنن. مثلاً ممکنه بخوای نصب یک نرم‌افزار خاص رو روی چندین سیستم مختلف انجام بدی. به‌جای اینکه این کار رو دستی و هر بار تکرار کنی، می‌تونی یه اسکریپت بنویسی که این کار رو خودکار برایت انجام بده. این یه نمونه از قدرت Bash Scripting هست.

برای شروع کار با لینوکس و یادگیری Bash Scripting، پیشنهاد می‌کنم به مقاله‌ای که قبلاً نوشتم در مورد شروع کار با لینوکس و یادگیری لینوکس از صفر نگاه بندازی. توی این مقاله با مفاهیم اولیه لینوکس آشنا می‌شی و قدم به قدم پیش می‌ری تا به مباحث پیشرفته مثل Bash Scripting برسی. این مقاله بهت کمک می‌کنه تا پایه‌ای‌ترین اصول کار با لینوکس رو یاد بگیری، مثل دستورات پایه، مدیریت فایل‌ها، نصب نرم‌افزارها و خیلی چیزای دیگه.

آموزش لینوکس اِسِنشیالز

آموزش لینوکس 0 تا 100 که در یک دهه اخیر که دنیای فناوری به طرز شگفت‌آوری پیشرفت کرده است، هر کسی که ...

مشاهده دوره

حالا که مفاهیم پایه رو یاد گرفتی، می‌تونی وارد دنیای Bash Scripting بشی. اما فقط یادگیری دستورات لینوکس کافی نیست. برای اینکه توی دنیای لینوکس حرفه‌ای بشی، باید با زبان‌های برنامه‌نویسی مثل پایتون و روبی هم آشنا بشی. این دو زبان در دنیای لینوکس خیلی کاربرد دارن و بهت این امکان رو می‌دن که کارهای پیچیده‌تر رو هم به راحتی انجام بدی. به عنوان مثال، پایتون برای نوشتن اسکریپت‌های قدرتمند و اتوماسیون کارهای مختلف خیلی مناسبه و به راحتی می‌تونی با استفاده از این زبان، از قدرت لینوکس بهره ببری.

در کنار یادگیری Bash Scripting، پیشنهاد می‌کنم پکیج‌های آموزشی من در پایتون و روبی رو هم بررسی کنی. توی این پکیج‌ها علاوه بر یادگیری پایتون و روبی، شما مهارت‌های لازم برای اتوماسیون کارها و اسکریپت‌نویسی رو هم یاد می‌گیری که به شما کمک می‌کنه توی دنیای لینوکس حرفه‌ای بشی. یادگیری این زبان‌ها و استفاده ازشون توی لینوکس بهتون این امکان رو می‌ده که کارهای پیچیده رو خودکار کنید، سیستم‌هاتون رو بهتر مدیریت کنید و ابزارهایی بسازید که به شما کمک می‌کنن توی کارهاتون سریع‌تر باشید.

در نهایت، اگر به یادگیری لینوکس و اسکریپت‌نویسی علاقه داری و می‌خوای در این زمینه‌ها پیشرفت کنی، حتماً پکیج‌های آموزشی من در پایتون و روبی رو از دست نده. این پکیج‌ها به شما این امکان رو می‌دن که به صورت حرفه‌ای با لینوکس کار کنید و از تمامی امکاناتش بهره‌برداری کنید. یادگیری Bash Scripting و زبان‌های برنامه‌نویسی مثل پایتون و روبی، می‌تونه شما رو به یک کاربر حرفه‌ای لینوکس تبدیل کنه.

یه پیشنهاد خیلی خوب!

اگه می‌خوای یادگیری لینوکس رو جدی‌تر دنبال کنی و نمی‌خوای خودت رو با جستجوهای پراکنده توی گوگل خسته کنی، یه پکیج آموزشی دارم به اسم «لینوکس اسنشیالز» که دقیقاً همون چیزایی که لازمه بدونی رو بهت یاد می‌ده. از نصب و راه‌اندازی گرفته تا دستورات ترمینال و نکات حرفه‌ای، همه رو به زبون ساده و قابل فهم توضیح دادم. این پکیج می‌تونه مسیر یادگیری‌ت رو خیلی کوتاه‌تر و لذت‌بخش‌تر کنه.

بهترین روش یادگیری لینوکس

برای یادگیری لینوکس بهتره که به صورت عملی کار کنی. به این معنی که فقط به مطالعه کتاب‌ها و مقالات اکتفا نکن، بلکه خودت رو در موقعیت‌های مختلف قرار بده و سیستم‌عامل رو امتحان کن. مثلاً می‌تونی پروژه‌های ساده بسازی مثل نصب و پیکربندی یک وب‌سرور، راه‌اندازی وب‌سایت شخصی یا نصب و تنظیم سرویس‌های مختلف.

بهترین روش یادگیری اینه که هر روز به صورت عملی با سیستم‌عامل کار کنی. می‌تونی یک سرور محلی راه بندازی و ببینی چطور می‌شه برنامه‌هایی مثل WordPress رو روی لینوکس نصب و راه‌اندازی کرد. اینطوری هم تجربه‌ات زیاد میشه، هم کار با دستورات و ابزارها رو سریع‌تر یاد می‌گیری.

چالش‌های یادگیری لینوکس

یادگیری لینوکس قطعاً چالش‌های خودش رو داره. ممکنه اوایل نتونی بعضی نرم‌افزارهای ویندوزی رو توی لینوکس پیدا کنی یا باهاشون مشکل داشته باشی. بعضی بازی‌ها فقط روی ویندوز میان و این یه کم اذیت‌کننده‌ست. اما با استفاده از ابزارهایی مثل Wine یا Steam Play می‌تونی خیلی از بازی‌ها و برنامه‌ها رو توی لینوکس هم اجرا کنی.

یه راه دیگه هم اینه که از ماشین مجازی (Virtual Machine) استفاده کنی. اینجوری می‌تونی ویندوز رو داخل لینوکس اجرا کنی و فقط وقتی نیاز داری ازش استفاده کنی.

نتیجه‌گیری

در نهایت باید بگم یادگیری لینوکس یه سفر جذابه که هرچی جلوتر بری، بیشتر بهش علاقه‌مند می‌شی. لینوکس بهت یاد می‌ده چطور یه سیستم‌عامل رو عمیق‌تر درک کنی و کنترلت روی کامپیوترت بیشتر بشه. اگه به فکر شروع یادگیری لینوکس هستی، می‌تونی از پکیج «لینوکس اسنشیالز» استفاده کنی که کلی به کارت میاد و مسیر یادگیری‌ت رو راحت‌تر می‌کنه.

یادت نره ویدیویی که ته مقاله گذاشتم رو ببینی. اگه سوالی داشتی، حتماً توی کامنت‌ها بپرس یا به پیج اینستاگرامم سر بزن. منتظرم تا از تجربیاتت برام بگی!